Dlaczego tracimy włosy?

Widok szczotki pełnej włosów po czesaniu może wzbudzać w nas obawę, czy aby tych włosów nie tracimy zbyt wiele. Oczywiście do naturalnego cyklu życia należy ich wymiana na nowe, jednak jeśli na miejsce wypadających włosów nie pojawiają się nowe, to możemy mówić o łysieniu. Jak je prawidłowo zdiagnozować i co powinno zwrócić naszą uwagę?

Wypadanie włosów ma wiele przyczyn. Część chorób powodujących łysienie ma podłoże stresowe lub genetyczne. Do najczęstszych typów łysienia zaliczamy: łysienie androgenowe, telogenowe, plackowate i bliznowaciejące. Wiele osób boryka się również z innymi problemami skóry głowy i włosów, jak: łuszczyca, łojotok, atopowe zapalenie skóry, trichotilomania, łupież tłusty, łupież suchy, swędząca i podrażniona skóra głowy.

Jednak najwięcej problemów z włosami i skórą głowy powoduje stres. Odstresowe wypadanie włosów może mieć dwojaki charakter. Pierwszy rodzaj to gwałtowny niespodziewany stres, np. śmierć bliskiej osoby. Przy takim zdarzeniu może dojść do powstania łysienia plackowatego. Drugim rodzajem stresu jest stres spowodowany np. pracą na odpowiedzialnym stanowisku. Ten  rodzaj powoduje głównie przerzedzanie się włosów. Problem ten dotyczy zarówno dorosłych jak dzieci. Często nie zdajemy sobie sprawy, że dziecko przechodzi sytuację stresową, tym bardziej, że nie jest ono w stanie zwerbalizować przyczyny stresu.

Stres może wpływać również pośrednio na proces wypadania włosów. Jest on powodem różnorakich schorzeń wewnątrz organizmu (zaburzenia homeostatyczne), które przyczyniają się do utraty włosów. Przykładowo, sytuacja stresowa wpływa na podniesienie się poziomu hormonów tarczycy, co bezpośrednio wpływa na wypadanie włosów.

Kolejnym często spotykanym powodem łysienia jest anemia, spowodowana nieprawidłowym odżywianiem lub eksperymentami z dietą. Szczególnie problem ten jest obserwowany podczas nieumiejętnego rozpoczęcia przygody z dietą wegetariańską.

Kogo problem łysienia dotyczy? Nie ma wyjątków. Pacjenci są w różnym wieku i pochodzą z różnych środowisk. Spotykaliśmy zarówno trzyletnie dzieci, jak i osoby pamiętające Powstanie Warszawskie. Podział ze względu na płeć kształtuje się w proporcji 1:1.

Łysienie – najczęstsze typy

Typów łysienia jest wiele. Najczęściej można zaobserwować trzy poniższe.

Androgenowe

Występuje u osób, które posiadają zwiększoną ilość hormonów męskich – androgenów. Nadmiar androgenów niekorzystnie wpływa na kondycję mieszka włosowego, tworząc jego miniaturyzację. Ten typ występuje zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. W medycynie łysienie androgenowe męskie klasyfikuje się wg skali Norwood-Hamilton, natomiast łysienie androgenowe u kobiet wg skali Ludviga.

Plackowate

Reklama

Klasyfikowane jest jako zaburzenie autoimmunologiczne. Zaobserwowano powiązanie wpływu dużej ilości stresu na występowanie tego schorzenia. Charakterystyczne jest występowanie miejsc na głowie z całkowitym brakiem owłosienia.

Telogenowe

Charakteryzuje się rozproszonym, zwiększonym wypadaniem włosów. W przypadku, gdy większa część włosów na głowie przechodzi w fazę telogenu (spoczynku), mówimy o łysieniu telogenowym. Innymi słowy, jeśli faza anagenu zostaje skrócona, wówczas mówimy o łysieniu telogenowym.

Łysienie – diagnostyka

Proces diagnostyki przyczyn łysienia zaczyna się od dokładnego wywiadu z pacjentem, który ma na celu ustalenie przyczyny wystąpienia problemu oraz zdiagnozowanie schorzenia. Podczas wywiadu pacjent jest pytany o wiele czynników dotyczących jego stylu życia, przebytych lub obecnych chorób, zażywanych leków oraz analizy wyników często zlecanych przy pierwszej wizycie. Informacje te są niezbędne podczas ustalania indywidualnego toku leczenia oraz dobrania odpowiednich preparatów do terapii skojarzonej.

W kolejnym etapie przeprowadzanie jest badanie tichoskopowe skóry głowy oraz struktury włosa, a także obecności czopów mieszkowych, pierścienie wokół mieszków oraz flory bakteryjno-grzybiczej. Natępnie pobiera się kilka włosów (5-10) z różnych miejsc głowy pacjenta w celu wykluczenia anomalii włosa wg. trichodiagramu. W zależności od potrzeby, przeprowadzane jest też badanie, w którym pobiera się pewną liczbę włosów, która pozwala ocenić proporcję włosów w prawidłowej fazie wzrostu tzn. anagenu, w stosunku do końcowej fazy życia włosa tzw. telogenu.

W wielu przypadkach trycholog w procesie diagnozy zaleca wykonanie badań analitycznych i morfologicznych. Zalecenia oparte są na analizie obrazu trichoskopowego i  badaniach, wówczas można postawić dokładną diagnozę oraz potwierdzić lub wykluczyć np. zaburzenia hormonalne, choroby autoimmunologiczne, niedobory witaminowe i  elektrolitowe.

Jeśli są wskazania na wykonanie analizy pierwiastkowej włosów wycina się 0,3g włosów o długości 3-4 cm od skóry głowy. We włosach znajdują się mikroelementy, które są dokładnym odzwierciedleniem ilości pierwiastków magazynowanych przez organizm niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Niedobór tych pierwiastków śladowych powoduje m.in. zaburzenia dermatologiczne takie jak łuszczyca, wypadanie włosów, bielastwo, itd. W badaniu analizy oznaczanych jest 30 pierwiastków i 17 proporcji międzypierwiastkowych, co pozwala na interpretacje dalszego postępowania oraz ustalenie zaleceń pokarmowych i terapeutycznych w celu zniwelowania danego problemu.

Mgr Anna Mackojć

trycholog medyczny,
właścicielka Instytutu Trychologii w Warszawie
www.trychologia.edu.pl