ONA
ON
Pierwszy siwy włos, nowa zmarszczka, zmiana metabolizmu… Jak rozpoznać oznaki starzenia się organizmu od zaburzeń zdrowotnych? Co możemy robić by zatrzymać młodość?
Proces starzenia to odwieczne prawo natury. O ile początkowo nikt z nas nie zwraca na to uwagi, z biegiem lat zaczynamy myśleć o tym coraz częściej. Człowiek z wiekiem gorzej broni się przed stresem, a zdolności regeneracyjne ulegają znacznemu osłabieniu. Zwiększa się podatność na choroby. W Polsce tylko co piąta-szósta osoba starzeje się bez większych życiowych ograniczeń. Proces starzenia zapisany jest w genach. Ale długość życia i zmiany jakie zachodzą z wiekiem zależą w głównej mierze od wpływu czynników środowiskowych. Zdarza się, że czynniki środowiska zewnętrznego zabijają organizm zanim zaczynie się on starzeć. Jednak mamy szansę unikać tych czynników, tym samym wydłużając długość życia.
Skóra
To największy i najbardziej widoczny narząd naszego ciała. Najszybciej ulega starzeniu skóra narażona na promieniowanie słoneczne (twarz, ręce, szyja, dekolt). W zależności od predyspozycji rodzinnych pierwsze zmarszczki zaczynają się pojawiać najczęściej ok. 25-30 roku życia w okolicy oczu – tzw. kurze łapki lub w okolicy międzybrwiowej – tzw. lwie zmarszczki.
Około 40. roku życia dochodzi do zaniku tkanki tłuszczowej, co prowadzi do zapadania się policzków lub skroni, zmniejszenia elastyczności skóry. Policzki zaczynają opadać, pogłębiając bruzdy nosowo-wargowe. Skóra pokrywa się nierównomiernym zabarwieniem, pojawiają się ciemne plamy związane z patologiczną produkcją barwika zwanego melaniną.
Ogólnie, cały narząd ulega zwiotczeniu, przesuszeniu i goi się coraz trudniej. Na ciele pojawiają się włókniaki, plamy starcze oraz znamiona. Proces odnowy naskórka ulega spowolnieniu. Zanik gruczołów potowych po 60. roku życia zaburza termoregulację i predysponuje do udarów cieplnych latem.
Zabiegi medycyny estetycznej są w stanie spowolnić ten proces i odmłodzić skórę nawet o kilka lat.
Jaka jest struktura twojej skóry? Czy występują włókniaki, brodawki, poszerzone naczynka oraz przebarwienia? Jak wyglądają policzki, czoło, okolica oczu, kontur ust, dół twarzy, czy skóra szyi i rąk? Oceń nawilżenie skóry. Kiedy Twoje znamiona badał dermatolog?
Włosy
W miarę upływu lat stają się cieńsze i słabsze, a powodem jest spadek wydajności mieszków włosowych. Linia włosów oddala się od linii czoła, w nosie, na uszach oraz na brodzie i górnej wardze pojawiają się szorstkie i dłuższe włosy. Początkowo na skroniach, później na czubku głowy, zabarwienie włosów staje się jaśniejsze. Następuje siwienie, jako skutek spadku produkcji melaniny. Z czasem tracimy włosy na rękach i nogach. Włosy stają się matowe, suche i łamliwe.
Wizyta u lekarza lub trychologa (specjalisty od łysienia i chorób skóry owłosionej) może rozwiązać problem z osłabionymi lub wypadającymi włosami. Ważna jest również ocena skóry głowy.
Mięśnie
Z wiekiem lub w przypadku braku aktywności fizycznej, czyli odpowiednich impulsów i ukrwienia, następuje zmniejszenie ich masy oraz siły i szybkości działania. Miejsce komórek mięśniowych zajmuje tkanka łączna i tłuszczowa.
Stań przed lustrem i oceń stan swoich mięśni. Zaplanuj ćwiczenia, choćby podstawowe, znane z lekcji wf. Ważne, by wykonywać je regularnie. Za trzy miesiące zobaczysz efekty.
Stawy
Są „łożyskami” naszego szkieletu, o które należy szczególnie dbać ze względu na ich delikatną strukturę. W miarę starzenia się sprawność fizyczna ulega pogorszeniu, a ruchy w stawach ograniczeniu. Na skutek wcześniejszych urazów lub zbyt dużego obciążenia pojawiają się zwapnienia z towarzyszącym im ubytkiem kolagenu i elastyny. Chrząstka staje się cieńsza, a ilość mazi stawowej ulega zmniejszeniu, co czyni strukturę stawów bardziej podatną na urazy.
Zastanów się, które stawy sprawiają ci najwięcej kłopotów. Można próbować je rozruszać, wykonując lekkie ćwiczenia, ale stałe poranne lub wieczorne bóle stawów to sygnał, że czas zasięgnąć porady lekarza.
Kości
Mają największą masę do około 40. roku życia. W młodości procesy tworzenia kości są bardzo nasilone i przeważają nad procesami niszczenia. Z biegiem lat dochodzi do odwrócenia procesu, demineralizacji i osłabienia. Kości stają się kruche i łamliwe. Klatka piersiowa ulega usztywnieniu.
Czy wykonywałeś już densytometrię (badanie gęstości kości) lub badanie stężenia witaminy D i wapnia?
Płuca
Gdy nie zaatakuje ich choroba lub szkodliwe czynniki zewnętrzne, pracują prawidłowo aż do śmierci. Z wiekiem, w fizjologicznym tempie, obniża się pojemność płuc, więcej powietrza zalega w pęcherzykach, dochodzi do zmniejszenia natlenienia tkanek. Po 60. roku życia zmniejsza się sprężystość płuc, gorzej pracuje przepona, oddech staje się płytszy, a oddychanie pełną klatką jest utrudnione. Pogorszenie funkcji płuc prowadzi do częstszych zakażeń dróg oddechowych. Najgorszym czynnikiem niszczącym płuca jest dym nikotynowy i zanieczyszczenie środowiska.
Warto sprawdzić stan płuc, wykonując zdjęcie radiologiczne oraz ich czynność na podstawie spirometrii.
Serce i naczynia krwionośne
W ciągu dorosłego życia serce zachowuje swoją wielkość lub nieznacznie się powiększa. Z wiekiem ściany serca sztywnieją, co powoduje, że komory nie są w stanie napełnić się odpowiednią ilością krwi. Dochodzi do niedotlenienia organizmu i związanego z tym szybszego tętna. Im szybciej bije serce, tym większe prawdopodobieństwo kołatania. Zmniejsza się wydolność fizyczna. Zastawki serca oraz zastawki w naczyniach zaczynają się niedomykać. Pojawiają się żylaki. Aorta traci elastyczność, pozostałe tętnice również ulegają podobnemu procesowi. Rozwija się nadciśnienie tętnicze.
Przez kilka kolejnych dni mierz sobie ciśnienie tętnicze krwi oraz tętno w stanie spoczynku. Prawidłowe ciśnienie utrzymuje się w granicach 120/80 – 135/85. Tętno – 70-75 uderzeń na minutę (w wieku podeszłym – 60). Sprawdź, czy masz żylaki, wieczorne obrzęki podudzi, opuchliznę stóp. Gdy męczysz się przy wejściu po schodach lub podczas szybszego spaceru, zgłoś się do lekarza.
Hormony
Z biegiem lat zmniejsza się wydzielanie hormonów, co koło 50. roku życia zaczyna przekładać się na samopoczucie i wygląd ogólny. U kobiet zaburzenia hormonalne (menopauza) są bardziej zauważalne, dla mężczyzn (andropauza) ten proces wydaje się być łagodniejszy, chociaż zawsze jest indywidualny.
Czujesz częste zmęczenie, fale gorąca, zmiany nastroju? Czy w twojej rodzinie występowały przypadki cukrzycy, choroby tarczycy lub inne zaburzenia hormonalne? Jeśli tak, skontaktuj się z lekarzem.
Przewód pokarmowy
Z roku na rok zmniejsza się wytwarzanie soków trawiennych, słabnie perystaltyka (ruch robaczkowy) jelit. Pojawiają się tendencje do zaparć. Dochodzi do zmniejszenia wydzielania śluzu, co powoduje wysychanie jamy ustnej i predysponuje do częstszych zakażeń. Ubytki w uzębieniu, źle dopasowane protezy zaburzają proces trawienia i są siedliskiem infekcji. Enzymy trawienne tracą swoją moc. Gorsze wchłanianie w jelitach skutkuje niedoborem witamin, np. witaminy B12 i soli mineralnych. Rozwija się niedokrwistość. Słabną zwieracze przełyku i odbytu. Coraz częściej pojawiają się zgagi i nietrzymanie stolca. Wątroba, tak jak pozostałe narządy, nie regeneruje się już tak szybko, dochodzi do zmniejszenia produkcji białek.
Czy twoje wyniki badań krwi i moczu są prawidłowe? Kiedy ostatnio byłeś u dentysty? Zwróć uwagę na przewlekłe biegunki lub zaparcia. Zastanów się, czy to co spożywasz jest optymalne dla osoby w twoim wieku?
Nerki
Nerki i ich wydajność ulegają zmniejszeniu, co prowadzi do gorszego oczyszczania organizmu. Podobnie ulega zmniejszeniu pojemność pęcherza moczowego, a zwiększa się ilość moczu zalegającego po mikcji. Cewka moczowa ulega skróceniu, a zwieracz rozluźnia się. Wysiłkowe nietrzymanie moczu oraz problemy podczas mikcji mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. W nocy starszy człowiek wstaje kilka razy w celu oddania moczu. U mężczyzn pojawiają się problemy związane z przerostem prostaty.
Jeśli masz kłopoty z oddawaniem moczu (ilość, częstotliwość, kolor, nietrzymanie, zaleganie), zgłoś się do lekarza.
Odporność
Im człowiek starszy, tym bardziej podatny na zakażenia. Wzrasta tendencja do zachorowań na choroby autoimmunologiczne i nowotwory.
Jak często w ciągu roku chorujesz z powodu zakażenia dróg oddechowych? Czy w rodzinie występują nowotwory? Czy szczepisz się przeciw grypie i pneumokokom? Jak często wykonujesz samobadanie piersi?
Metabolizm
Z wiekiem ogólny metabolizm człowieka ulega znacznemu spowolnieniu. Zmniejsza się zapotrzebowanie energetyczne organizmu. Tkanka tłuszczowa ma większy udział procentowy w masie ciała. Człowiek zaczyna tyć, a poziom cholesterolu i glukozy jest podwyższony.
Oceń BMI (wskaźnik masy ciała):
BMI = masa (kg) / wzrost2 (m)
Wynik: <16 – wygłodzenie,
18,5-24,99 – wartość prawidłowa,
25,0-29,99 – nadwaga,
30-34,99 – I stopień otyłości,
35 – 39,99 – II stopień otyłości,
≥40 – III stopień otyłości (otyłość skrajna).
Wzrok
Wzrok ulega pogorszeniu, co wpływa na spowolnienie wykonywania czynności. Średnica źrenicy zmniejsza się. Może pojawić się zmętnienie soczewki i podwyższone ciśnienie śródgałkowe. Utrwala się dalekowzroczność. Dochodzi do zaburzeń pola widzenia. Z wiekiem wzrok potrzebuje więcej oświetlenia, a czytanie z bliska wymaga korekcji okularowej.
Czy sprawia ci trudność czytanie z bliska? Warto raz na 2-3 lata skorzystać z porady okulisty.
Słuch
Z wiekiem, na skutek zmian degeneracyjnych, następuje pogorszenie słuchu, aż do głuchoty. Zwiększa się wydzielanie woskowiny, a błona bębenkowa sztywnieje.
Lekarz rodzinny lub laryngolog skutecznie oceni stan narządu słuchu. Możesz wykonać audiometrię.
Układ nerwowy
W miarę starzenia się, wielkość i ciężar mózgu zmniejsza się o 5-10%. Zmiany degeneracyjne móżdżku mogą być przyczyną zaburzeń równowagi. Spadek liczby neuronów powoduje trudności w przyswajaniu nowych informacji. Przestrzeń pomiędzy mózgiem a czaszką ulega powiększeniu. Dochodzi do mniejszego przepływu krwi i niedotlenienia. Pojawiają się kłopoty ze snem. Zmiany są niejednolite i indywidualne dla każdego. Warto wiedzieć, że istnieją sposoby, żeby do końca życia być sprawnym umysłowo.
Czy masz kłopoty ze snem lub zapamiętywaniem, zaburzenia równowagi lub drżenie rąk?
Psychika
Z wiekiem dochodzi do pogarszania się możliwości poznawczych i adaptacyjnych oraz możliwości kontaktowania się z otoczeniem. Pogorszeniu ulegają procesy myślowe i intelektualne. Przeważa nastrój depresyjny.
W przypadku problemów skorzystaj z pomocy psychologa lub psychiatry. Szkoda czasu na depresję!
Choroby wieku podeszłego
Starzenie organizmu wiąże się nierozerwalnie z częstszym występowaniem chorób wieku podeszłego, do których należą: miażdżyca i jej następstwa (choroba wieńcowa, zawał serca, udar mózgu, niedokrwienie narządów), choroby nowotworowe, zaburzenia psychiczne (lęki, ataki paniki, hipochondria, demencja, depresja), choroba Parkinsona, osteoporoza, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa, zaburzenia lipidowe i cukrzyca.
Wcześniej wykryte zagrożenia i zastosowanie odpowiedniego leczenia zdecydowanie przedłużają życie i jego jakość.
Profilaktyka kluczem do długowieczności
Wykonując zabiegi medycyny estetycznej, pamiętajmy, że procesowi starzenia podlega nie tylko skóra. Oczywiście każdy ma prawo wyboru tego, za co płaci. Niektórzy chcą tylko spektakularnego poprawienia wyglądu, inni, poza zabiegiem, oczekują od lekarza całościowego podejścia oraz wskazówek dotyczących stylu życia i terapii przeciwstarzeniowej.
Choroby przewlekłe lub ukryte zakażenia, to główny powód niepowodzeń terapii estetycznych. Ryzyko powikłań maleje w miarę wzrostu wiedzy lekarza o zdrowiu pacjenta. Znajomość zmian zachodzących z wiekiem pozwala na indywidualne dobranie zabiegów estetycznych, które przyniosą długotrwały efekt. Nawet najbardziej zaawansowane zabiegi nie będą skuteczne bez odpowiedniej dla wieku profilaktyki.
Pamiętajmy o tym i cieszmy się dobrym samopoczuciem w zdrowym ciele o promiennej skórze!
Źródło: Uroda i Medycyna
Dr n.med. Piotr Niedziałkowski
Specjalista chorób wewnętrznych i alergologii,
dyplomowany lekarz medycyny estetycznej,
Prezes Polskiego Towarzystwa Lekarzy Medycyny Estetycznej „POLME”,
prekursor indywidualnego planu odmładzania w medycynie estetycznej.
