Czym jest migrena? Nie jest to zwyczajny ból głowy, ani też choroba „hrabianek”, chociaż często jest traktowana przez otoczenie, pracodawców i lekarzy, jako wymówka, sposób na wyłudzenie zwolnienia i urwanie się z pracy. Taki „paluszek i główka” dorosłych. Nic bardziej mylnego. Ktokolwiek, choć raz, doświadczył ataku migreny, ten nigdy nie będzie bagatelizował tej dolegliwości u innych.

Dieta a migrena

Atak migreny to bardzo silny, napadowy, zwykle jednostronny ból głowy z towarzyszącymi mu nudnościami, wymiotami, ekstremalną nadwrażliwością na światło i dźwięk. U części pacjentów objawem poprzedzającym pojawienie się bólu jest tzw. „aura migrenowa” – zaburzenia widzenia, parestezja, zaburzenia koncentracji. Napady migrenowe mogą trwać od 4 godzin do 3 dni i występować nawet kilkanaście razy w miesiącu. Mogą być wywoływane przez wiele czynników, takich, jak uwarunkowanie genetyczne, stres, hormony, zmiana środowiska, spożywany pokarm, chemiczne dodatki do żywności, niedobory mikroelementów i witamin, pogoda, a nawet fazy księżyca. Dieta a migrena? Tak, wiele pokarmów może spowodować wzmożony ból głowy. Jak ograniczyć napady migreny? Przede wszystkim warto zastanowić się jakie są jej przyczyny.

Przyczyny i czynniki prowokujące migrenę

Przypuszczalnie duże znaczenie ma czynnik genetyczny, gdyż 90% osób cierpiących na migreny potwierdza w wywiadzie przypadki występowania tej dolegliwości w rodzinie. Pozostałe „wyzwalacze” ataków wymagają dokładnej, wnikliwej analizy danych zebranych podczas wywiadu oraz z kilkunasto-, kilkudziesięciodniowych notatek, prowadzonych przez pacjenta, dotyczących częstości posiłków, spożytych pokarmów, aktywności fizycznej itd. oraz występujących napadów migrenowych. Jednak ustalenie bezpośrednich przyczyn ataku jest niezwykle kłopotliwe, zarówno dla pacjenta, jak i dla prowadzącego lekarza lub dietetyka. Czynniki prowokujące migrenę mogą być wszędzie. Dieta, a bóle głowy – czego się wystrzegać? Szczególnie dotyczy to żywnościowych „wyzwalaczy”, których identyfikacja jest utrudniona ze względu na występowanie immunologicznych reakcji opóźnionych, których niekorzystny efekt może być zależny od ilości przyjętego pokarmu i wystąpić nawet 3 dni po spożyciu. Wbrew pozorom dieta i migrena mają ze sobą bardzo dużo wspólnego – u osób podatnych, wiele pokarmów wywołuje wzmożone efekty neurowaskularne i neurochemiczne, albo poprzez bezpośrednie działanie endogennych lub sztucznych związków chemicznych, albo poprzez uwalnianie mediatorów prozapalnych, takich jak cytokiny. Przykładem związków endogennych są aminy, w tym tyramina, oktopamina, fenyloetyloamina i histamina. Tyramina jest aminą występującą naturalnie w pokarmach, głównie dojrzewających serach, peklowanym, dojrzewającym i wędzonym mięsie, konserwach, marynatach i wędzonkach, a także w niektórych strączkowych. Powstaje naturalnie w procesie rozpadu białek podczas dojrzewania – starzenia się produktu. Najczęściej im produkt starszy i o większej zawartości białka, tym wyższe będzie stężenie tyraminy, a co za tym idzie nie będzie to dobre jedzenie na ból głowy.

Pokarmy życia

Ataki migrenowe mogą być również wywoływane przez dodatki do żywności, takie jak azotyny występujące w konserwach, glutaminian monosodowy stosowany w sosach sojowych, wędlinach, konserwach, daniach gotowych i nagminnie w kuchni azjatyckiej. Taniny i fenole zawarte w czarnej herbacie, bananach, skórce jabłek i w czerwonym winie oraz siarczyny powszechnie dodawane do win, są czasami wskazywane również, jako potencjalne czynniki wywołujące migrenę.

Reklama

Terapeuta prowadzący pacjenta, powinien najpierw wykluczyć czynniki środowiskowe i hormonalne, a następnie wyeliminować z jego diety znane pokarmy migrenotwórcze. Należy jednak pamiętać o tym, że produkty zdefiniowane jako migrenotwórcze dla jednych, nie muszą tak samo działać u innych, zaś żywność powszechnie uznana za bezpieczną, może u niektórych wywoływać ataki migreny.
Jeżeli takie postępowanie nie pomaga, wskazane jest wykonanie testu MRT (Mediator Release Test) – Test Uwalniania Mediatorów, który pomoże zidentyfikować nadwrażliwości pokarmowe, mogące wywoływać migrenę.

Źródło: UiM (07)

Jagoda Koniarek 
specjalista dietetyki i żywienia człowieka, 
product manager w firmie ISO-LAB

.