ONA
ON
Czy zauważyłaś zmiany na skórze w okolicach intymnych? A może zmagasz się z dyskomfortem, którego przyczyny nie potrafisz określić? Liszaj twardzinowy to choroba, o której wciąż mówi się zbyt mało, mimo że może dotknąć kobiety w każdym wieku i znacząco wpłynąć na jakość ich życia.
Choć jej objawy mogą być niepozorne lub nawet niezauważalne, konsekwencje braku leczenia bywają poważne. Dlaczego warto poznać to schorzenie? Jak je rozpoznać i skutecznie leczyć? Lek. Marta Wiśniewska, ginekolog, specjalistka w leczeniu liszaja twardzinowego, wyjaśnia, jak zadbać o swoje zdrowie i kiedy warto udać się na konsultację.
Co to jest liszaj twardzinowy?
Liszaj twardzinowy, znany również jako vulvar lichen sclerosus, to przewlekła choroba zapalna tkanki łącznej, która najczęściej obejmuje okolice zewnętrznych narządów płciowych i odbytu. Choć może pojawić się w każdym wieku, szczególnie narażone są dziewczynki przed okresem pokwitania oraz kobiety w wieku okołomenopauzalnym. Etiologia tej choroby nie jest w pełni wyjaśniona. Coraz więcej badań wskazuje jednak na kluczową rolę mechanizmów autoimmunologicznych. Wykazano również, że zaburzenia hormonalne oraz predyspozycje genetyczne mogą zwiększać ryzyko zachorowania. Co piąta kobieta z liszajem twardzinowym ma dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób autoimmunologicznych, takich jak bielactwo, łysienie plackowate czy cukrzyca typu 1.
Jak diagnozowany jest liszaj twardzinowy?
Diagnoza liszaja twardzinowego opiera się na dokładnym wywiadzie i badaniu fizykalnym. W razie potrzeby wykonuje się biopsję sromu, aby potwierdzić obecność charakterystycznych zmian w tkankach. Warto podkreślić, że schorzenie to może przebiegać bezobjawowo – w takich przypadkach wczesne wykrycie choroby zależy od regularnych wizyt kontrolnych u ginekologa. Niektóre przypadki mogą być trudne do rozróżnienia, zwłaszcza gdy występuje tzw. zespół nakładania się, w którym objawy liszaja twardzinowego i płaskiego nakładają się na siebie. Dlatego tak ważne jest doświadczenie lekarza i zastosowanie zaawansowanych metod diagnostycznych.
Jakie są objawy liszaja twardzinowego?
Charakterystyczne objawy liszaja twardzinowego to białe, połyskliwe grudki o gładkiej powierzchni. Zmiany te mogą zlewać się w większe ogniska, które z czasem prowadzą do zaniku i bliznowacenia skóry. U niektórych pacjentek może dojść do zrośnięcia warg sromowych, co powoduje trudności z oddawaniem moczu i zwiększa ryzyko infekcji. Nie wszystkie przypadki są jednak jednoznaczne. Choroba, u około jednej trzeciej kobiet, może przebiegać bezobjawowo, co zwiększa ryzyko opóźnienia diagnozy i wdrożenia leczenia. Warto pamiętać, że nieleczony liszaj twardzinowy niesie ryzyko progresji do raka płaskonabłonkowego sromu, którego wystąpienie szacuje się na 4–6% przypadków.
Jak leczyć liszaj twardzinowy?
Podstawą leczenia liszaja twardzinowego są miejscowe glikokortykosteroidy, które łagodzą objawy i poprawiają komfort życia pacjentek. Terapia wymaga systematyczności i długoterminowego monitorowania przez specjalistę. W przypadkach oporności na standardowe metody leczenia, a także wspomagająco stosuje się nowoczesne terapie, takie jak iniekcje z osocza bogatopłytkowego (PRP), które wspomagają regenerację tkanek i cofanie zmian chorobowych. Wśród nowoczesnych metod wspierających leczenie liszaja twardzinowego coraz większe zainteresowanie budzi tlenoterapia z kwasem hialuronowym. Terapia ta polega na dostarczaniu wysokoskoncentrowanego tlenu do głębszych warstw skóry za pomocą specjalistycznego urządzenia, co sprzyja regeneracji tkanek i łagodzeniu stanów zapalnych. Tlen działa stymulująco na procesy naprawcze komórek, wspomagając odbudowę uszkodzonej skóry i przywracając jej elastyczność. U pacjentek z liszajem twardzinowym synergia tlenu i kwasu hialurorowego może stanowić skuteczne uzupełnienie terapii glikokortykosteroidami, szczególnie w przypadkach zaawansowanych zmian. Co więcej, metoda ta jest zupełnie bezbolesna, dobrze tolerowana i przynosi widoczne rezultaty, co czyni ją atrakcyjną alternatywą dla bardziej inwazyjnych zabiegów.
Alternatywne metody leczenia obejmują stosowanie retinoidów, terapię fotodynamiczną oraz laseroterapię. W najcięższych przypadkach konieczne może być leczenie chirurgiczne, choć jest ono zarezerwowane wyłącznie dla najbardziej zaawansowanych stadiów choroby ze względu na ryzyko powikłań anatomicznych. Regularne wizyty kontrolne są niezbędnym elementem skutecznego leczenia.
Nie ignoruj swojego zdrowia – liszaj twardzinowy wymaga uwagi
Liszaj twardzinowy to choroba, która może wpłynąć na jakość życia kobiet w każdym wieku, dlatego tak ważne jest, by ją zrozumieć, odpowiednio zdiagnozować i leczyć. Dzięki współczesnej medycynie dostępnych jest wiele skutecznych terapii – od miejscowych glikokortykosteroidów, przez innowacyjne metody, takie jak iniekcje z osocza bogatopłytkowego, po nowoczesne zabiegi wspomagające, jak infuzja tlenowa czy laseroterapia. Kluczowe jest jednak, by działać szybko, regularnie kontrolować stan zdrowia i korzystać z pomocy doświadczonych specjalistów.
Pamiętaj – każda zmiana w Twoim ciele jest sygnałem, którego nie warto bagatelizować. Jeśli zauważasz niepokojące objawy lub masz wątpliwości, skonsultuj się z ekspertem. Twoje zdrowie i komfort życia są tego warte!
Wonder for women by dr Marta Wiśniewska 
